Ostatnio dużo się pisze o
planowanej nowelizacji kodeksu karnego. W mojej ocenie wpłynie ona znacząco na wzrost
rynku usług compliance.
Dziś chciałbym zwrócić waszą
uwagę na następujące propozycje zmian kodeksu karnego:
1)
dodanie art. 44a w brzmieniu:
§ 1. W razie skazania za
przestępstwo, z którego popełnienia sprawca osiągnął, chociażby pośrednio,
korzyść majątkową znacznej wartości oraz w wypadkach przewidzianych w ustawie,
sąd może orzec przepadek składników i praw majątkowych przedsiębiorstwa, które
służyło lub było przeznaczone do popełnienia tego przestępstwa, chociażby nie
stanowiło własności sprawcy, jeżeli jego właściciel lub inna osoba uprawniona
na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach
przewidywała albo mogła przewidzieć, że może ono służyć lub być przeznaczone do
popełnienia przestępstwa.
§ 2. Przepadku,
o którym mowa w § 1 nie orzeka się, jeżeli byłoby to niewspółmierne
do wagi popełnionego przestępstwa skarbowego lub stopnia zawinienia
oskarżonego.
2)
dodanie art. 31a w brzmieniu:
§ 1. W razie skazania za
przestępstwo skarbowe, powodujące uszczuplenie należności publicznoprawnej
dużej wartości, sąd może orzec przepadek składników i praw majątkowych
przedsiębiorstwa, które służyło lub było przeznaczone
do popełnienia tego przestępstwa, chociażby nie stanowiło własności sprawcy,
jeżeli jego właściciel lub inna osoba uprawniona na skutek niezachowania
ostrożności wymaganej w danych okolicznościach przewidywała albo mogła
przewidzieć, że może ono służyć lub być przeznaczone do popełnienia
przestępstwa.
§ 2. Przepadku,
o którym mowa w § 1 nie orzeka się, jeżeli byłoby to niewspółmierne do wagi
3)
dodanie art. 258a w brzmieniu:
art. 258a § 1, który stanowi, że: Kto biorąc udział w zorganizowanej grupie albo związku mających na celu popełnienie przestępstwa lub przestępstwa skarbowego, albo utrzymując stałe kontakty z osobą uczestniczącą w takiej grupie lub związku, posiada mienie nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzące ze źródeł nieujawnionych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Ponadto dodanie do Kodeksu
postępowania karnego ma zostać dodany art. 292a w brzmieniu:
§ 1. Zabezpieczenie grożącego przepadku składników i praw majątkowych
przedsiębiorstwa następuje przez ustanowienie przymusowego zarządu.
§ 2. Zarządcę przymusowego wyznacza organ wydający postanowienie o
zabezpieczeniu. Do zarządcy przymusowego stosuje się odpowiednio przepisy
Kodeksu postępowania cywilnego.
§ 3. Celem zarządu przymusowego jest również zatrzymanie rzeczy i
dokumentów mogących stanowić dowód w sprawie oraz ustalenie składników mienia,
które mogą podlegać przepadkowi.
§ 4. Zarządca przymusowy może żądać od członków organów
przedsiębiorstwa i osób w nim zatrudnionych wyjawienia informacji dotyczących
działalności przedsiębiorstwa oraz wydania rzeczy, dokumentów i mienia, o
których mowa w § 3, jak również dokonania spisu inwentarza.
§ 5. Przepis art. 232 stosuje się odpowiednio.
Oczywiście są to nie jedyne
zmiany. Warto chociażby spojrzeć na zmiany w kodeksie karnym skarbowym.
W mojej ocenie, powyższe zmiany
przepisów zwiększą znacząco ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej.
Właściciel przedsiębiorstwa, wspólnicy, udziałowcy, akcjonariusze lub Zarząd mogą
ponieść odpowiedzialność karną, ponieść szkodę finansową lub utracić możliwość
zarządzania przedsiębiorstwem w przypadku gdy np. jego pracownik
(lub pracownicy) popełnią przestępstwo lub przestępstwo skarbowe.
(lub pracownicy) popełnią przestępstwo lub przestępstwo skarbowe.
Oczywiście, spytacie mnie „co
mamy więc zrobić”?
Odpowiedź jest prosta. Zachować
należytą ostrożność, czyli wdrożyć odpowiednie narzędzia zarządcze w tym compliance
w przedsiębiorstwie. I to niezależnie czy macie małe, średnie czy duże
przedsiębiorstwo.
W spółkach gdzie funkcjonują Rady
Nadzorcze, powinny one zintensyfikować swoją działalność.
Itd. według zasady „Kontrola
podstawą zaufania” (alternatywnie „Najwyższą formą zaufania jest
kontrola”).
Zawsze powtarzam, prawnik jest
jak lekarz. Najlepiej i najtaniej zapobiegać. A compliance służy zapobieganiu,
a dokładniej zapewnieniu działania zgodnie z prawem i minimalizacji ryzyk
prawnych.
W przypadku gdyby nie udało się
zapobiec, właściwe wdrożenie compliance pozwoli udowodnić, że zachowało się należytą
staranność.
Dlatego uważam, że w związku z
rosnącymi ryzykami prawnymi, rynek usług compliance czeka w Polsce, w
najbliższym czasie duży wzrost.
Oczywiście niniejszy wpis nie
wyczerpuje tematu, ale pozwolę sobie w tym miejscu zakończyć. Osoby zainteresowane
tą tematyką proszę o kontakt. Z chęcią
pomogę po ustaleniu wynagrodzenia i podpisaniu umowy :-)
Przy okazji, chciałbym polecić
blog, a szczególnie post „Ucieczka przed „dobrą zmianą” w spółkę LLC” autorstwa Pana Mecenasa Błażeja Sarzalskiego. Poniżej podaję
link:
